Emoties, wat moet je er mee?
Boze mensen door de straten van Amsterdam en Eindhoven vanwege de lockdown. Boze boeren op de snelweg. De GGZ, de luisterlijn, ze worden overstelpt door sombere en wanhopige mensen. Partners die telkens maar ruzie hebben en eigenlijk iedere keer over iets onbelangrijks. Wat moet je met emoties? Waar hebben we al die emoties eigenlijk voor, als we het er zo moeilijk kunnen hebben?
Emoties, wat kun je ermee?
Ook jij kent wel momenten dat je het lastig hebt je emoties, of de emoties van de ander. Zelf te boos worden, of juist echt helemaal nooit boos zijn, er zelfs bang voor zijn. Emoties zijn belangrijk voor jezelf en voor de communicatie naar anderen. Belangrijk maar daarmee is niet gezegd dat ze probleemloos zijn. De afgelopen jaren heb ik over verschillende afzonderlijke emoties geschreven. Over boos en wat mijn boosheid mij brengt, over de waarde van angst bang en ook aan het begin van de Corona pandemie heb ik diverse artikelen geweid aan angst. En eind 2019 een artikel over verdriet.
Emoties voor jezelf
Allereerst kun je via jouw emoties jezelf leren kennen. Daar waar emoties zich melden (bv als je boos of juist bang wordt) vertelt je dat in die situatie iets gebeurd dat jou raakt, Dat vertelt je iets over jouw zelf. Een ander wordt waarschijnlijk niet (zo) bang of boos als jij. Jouw emotie verteld iets over jou, en dat is mooi. Als het je lukt biedt het veel om te onderzoeken wat er in jou geraakt wordt: Waar gaat die emotie over? Dat is iets in het nu, de aanleiding wat je boos/bang heeft gemaakt èn iets uit jouw verleden. Die bepaald de mate waarin jij boos/bang wordt. In het voelen van nu herken je (vaak onbewust) het voelen van vroeger. Een lastige situatie uit het verleden. Die laatste bepaald de heftigheid van je reactie. Als het je lukt, als je het lef hebt, om te kijken wat wezenlijks er in jou zo geraakt wordt, dan is dat heel verrijkend. Dat verteld jou iets belangrijks over je verleden. Over hoe dat verleden van jou invloed heeft op het heden, op nu. Dat is makkelijk opgeschreven, maar het doen vergt echt wel wat oefening en tijd en ruimte: Als je de reden van de heftigheid van jouw emotie wilt onderzoeken, doe dat achteraf als je uit de situatie bent en voldoende rust hebt om te onderzoeken waar het aan raakt bij jou.
Afstand en nabijheid
Als je alleen maar focust op de aanleiding die je boos heeft gemaakt, zul alleen maar meer last van je omgeving krijgen en je onbegrepen en onrechtmatig bejegend voelen. Categorie lekker in je eigen gelijk en de onrechtvaardigheid van de wereld rondwentelen”. Terwijl als je het lef hebt om achteraf te onderzoeken wat er in je geraakt werd dan maak je jezelf rijker. Als je vervolgens ook nog aan die ander, die je zo boos gemaakt heeft, dat toont / jezelf durft te laten zien, dan levert dat vaak een heel mooi, intiem, contact op, met wederzijds begrip. Een respectvolle relatie..
Er zijn relaties
Binnen relaties zijn je die twee mogelijkheden er ook. Enerzijds de dans der onmogelijkheden. Je komt iets tekort binnen je relatie (wie niet). Dat kan van alles zijn: bevestiging, waardering, warmte, stevigheid, seks, intimiteit, een luisterend oor. Noem maar op. Dat wat jij tekort komt is iets waar je waarschijnlijk vroeger ook tekort in gekomen bent. Jouw partner weet natuurlijk al lang hoe belangrijk jij dat vindt en toch doet die het weer. Daar kun jij je zo kwaad over maken. Dat “weer doen” kan van alles kleins en triviaals zijn en is vaak ook iedere keer weer net iets anders. En telkens word je er zó boos om.
Op zulke momenten verwijder je van elkaar, vraag jij je af waarom je nog een relatie hebt, waar dit toe leidt.
En er zijn relaties
Stel dat je het lef hebt om jezelf te laten kennen, jezelf durft te laten zien wat er bij jou geraakt wordt als dat kopje weer op de verkeerde plaats staat. Niet als verwijt aan de ander, niet om de ander te veranderen, maar om jouw partner te betrekken bij jouw leven, bij jouw persoon. Jezelf laten zien. En stel, jouw partner heeft het lef om te luisteren. Werkelijk te luisteren en te vragen naar wat die nog niet verstaat. Als jullie dat voor elkaar krijgen dan is er toenadering, intimiteit en ontroering. En dat kopje? Dat zal nog regelmatig op de verkeerde plaats staan en misschien af en toe nog zeer doen. Maar je weet je gehoord en gezien door je partner en dat gaat niet over kopjes. Ook is het mooi om eens uit te vragen hoe het komt dat het kopje daar zo vaak terecht komt. Wat er omgaat in het hoofd van je partner als dat kopje daar terecht komt, of misschien wel juist niet om gaat in diens hoofd. Ook weer vooral niet om dat kopje weg te krijgen, maar om de ander op te zoeken, toe te naderen.