Irvin Yalom: De psychiater die medemenselijkheid als medicijn inzet

Irvin Yalom

Selfexposure

In de loop van zijn lange professionele leven als psychiater/therapeut wordt Yalom steeds meer overtuigd van de waarde van “selfexposure”. Selfexposure van de therapeut tijdens therapeutische sessies, vooral als deze vast dreigen te lopen. Yalom zegt hierover dat juist door de cliënt persoonlijke informatie toe te vertrouwen, deze in zijn kracht gezet wordt. Dat de cliënt zich als medemens gewaardeerd en gezien voelt, er ook toe doet.

Therapie als geschenk

In zijn boek “Therapie als geschenk” verteld Yalom over een cliënt die vol boosheid, angst en onzekerheid bij hem kwam, waarmee hij enkele sessies lang geen werkelijke voortgang mee boekte. Het bleef hard werken, voor de cliënt en voor Yalom. Als de cliënt hem verteld dat zij hem altijd als de man met alle antwoorden en wijsheden ziet. Een projectie van de client waar je als therapeut niet niets mee kunt, je wilt immers dat de client zichzelf wijs gaat vinden. Op dat moment doet Yalom iets gewaagds, in zijn woorden “ik waagde de sprong”. Hij verteld zijn cliënt zijn niet helpende projectie: dat zij hem doet denken aan de vrouw van een goede vriend waar hij jarenlang veel moeite mee gehad heeft. Tegelijkertijd daarbij aangevend dat hij ook haarzelf, haar leven en haar lijden en haar angsten ziet, en dat hij graag ervoor haar wilt zijn. Juist door zichzelf in te brengen plaatst hij zichzelf op gelijk niveau als de client. Met tranen in de ogen bedankte de cliënt  Yalom voor “dit geschenk”.

Samen zoeken ipv weten

Door samen te zoeken naar hoe het voor de client anders kan, in plaats van als therapeut te weten hoe het anders moet, komt de client verder. Regelmatig weet ik heel zeker dat ik niet weet wat helpend is voor de cliënt. Als haptotherapeut praat ik mt clienten, doen we samen oefeningen en raak ik cliënten ook aan op de behandelbank. Dat doe ik niet omdat het zo goed is voor de cliënt om te praten, oefeningen te doen of aangeraakt te worden. Dat doen we om te ervaren wat we tegenkomen. Ervaren waar de client minder vrij wordt en hoe die daar mee omgaat. Om vervolgens te zoeken naar hoe de client weer vrijer kan worden.

Als je vastloopt in je leven, ben je immers onvrij. Je voelt je klem zitten en weet niet hoe verder. Dat kan binnen een relatie zijn, of zelfs in je hele leven. Hoe je dan weer opnieuw je vrijheid, kracht en creativiteit terug kunt vinden, dat is interessant. En dan moet de therapeut je niet vertellen hoe je dat moet doen, dat is als een schriftelijke cursus fietsen. Dt werkt niet. Juist het samen zoeken en samen “zoeken naar” en “ervaren van” wat iets met je doet is helpend.

Dat is wat ik Yalom ook keer op keer zie doen: Afstappen van de troon waar je als therapeut zo vaak op gezet wordt en ondertussen als mens wel verdomd goed in je vak zijn.