Je zou het in de waan van de dag haast vergeten: Relaties zijn leuk! Mensen met een relatie zijn gemiddeld gelukkiger dan mensen zonder relatie*. Een relatie begin je omdat je stapel verliefd bent, of omdat het veilig voelt bij de ander, omdat die ander woest aantrekkelijk is of misschien wel omdat je uit je ouderlijk huis weg wilt. Na verloop van tijd gaat de urgentie van het begin van de relatie over en kan het gaan schuren. De verschillen tussen jou en je partner worden duidelijker, zeker als jullie in een andere levensfase komen. Jouw (hechtings-)relatie met de ander wordt bedreigd, of eigenlijk: je wordt weer teruggeworpen op de relatie met jezelf. Kun jij jezelf dragen bij het ongemak die je relatie ook met zich meebrengt?
Hechting
In de baarmoeder weet je niets anders dan verbonden zijn met moeder. Heel af en toe dringt er iets van buiten door. Na de geboorte is er niets anders dan jijzelf, de buitenwereld en af en toe de herkenning van moeder. Als die buitenwereld niet te hard is en moeder voldoende beschikbaar, dan kun je wennen aan jezelf buiten de baarmoeder. Aan je vader, broertje of zusje en aan de constante factor in al die contacten: jijzelf! Zonder liefde, warmte en aanraking ga je, als baby dood. Een afschuwelijk onderzoek in het verre verleden heeft dat aangetoond: Alleen voeding, verzorging en warmte is niet genoeg. Als baby en kind heb je de bevestiging van de ander nodig om te overleven. Hoe steviger jouw basis is, hoe minder de bevestiging van die ander op latere leeftijd bitter noodzakelijk is.
Relatieproblemen
En daar gaat een relatie vaak schuren. Die bevestiging van de ander heb je uiteindelijk als volwassene ook nodig. Het kan zijn dat jullie een tijdje minder aandacht voor elkaar hadden door kinderen, werk of zorg voor ouders. Minder aandacht voor elkaar is vanzelf ook minder bevestiging. En als je dan teveel tekort komt dan kun je daar emotioneel heftig op reageren. Je partner is niet meer diegene die je op dat moment nodig hebt, je partner is stom. Jij gaat doen wat beste doet: je gaat op je overlevingsstand. En dat is niet de beste wijze om het contact met je partner terug te vinden. Met een beetje pech begrijpt je partner er ook niets meer van en gaat hij ook op zijn overlevingsstand. Jullie zijn de “Dans der onmogelijkheden” begonnen.
Dans der onmogelijkheden
Ken je die? “Daar gaan we weer.”, “Altijd hetzelfde liedje.”, “Nooit wil hij… “, “Hij doet niets!”, “Ik kan niets goed doen.”
Het lijkt wel alsof jij en je partner iedere keer op dezelfde manier om elkaar heen dansen. Jij voelt je niet gezien en gehoord en je partner doet zo stom/onattent/lomp/afstandelijk/zijkerig. Op dat moment zit je beiden vast in je eigen patroon, je eigen pijn van vroeger. Juist dan heb je de bevestiging van de ander het hardst nodig, juist dan kan de ander dat niet opbrengen. Je reageert precies hetzelfde als de vorige keer. En weer voeren jullie samen die dans uit. Die dans die jullie beiden zeer doet. Waarin jouw partner jou zo kwetst!
Hechting
Maar die dans gaat voor jullie allebei over je eigen pijn, je eigen hechting, je eigen al gekwetst zijn. Het helpt om te zien hoe jij dat doet, om jezelf te gaan herkennen. En om de ander te gaan herkennen in waar het hem zeer doet. Niet omdat jij hem zeer doet, maar omdat hij daar (oude) pijn heeft. Jij hoeft hem niet te gaan helpen, geen hulpverlener te worden, maar je mag hem wel respecteren. Respecteren in de mens die hij is, respecteren in de pijn die hij heeft. Niet “omdat jij”, maar “omdat hij”. Dat gaan zien hoe jij gehecht bent en hoe de ander gehecht is en daar respect voor hebben, dat geeft verdieping in je eigen leven èn in je relatie. (Voordat het kwetsend is dat ik over jouw partner als een “hij” schrijf, ik schrijf altijd over “hij” omdat ik het hij/zij zo suf vind staan. Maar weet dat dit net zo over “haar” als over “hem” gaat!)
Opnieuw verbinden
Het is belangrijk om je eigen pijnplek te kennen, want van hieruit kun je opnieuw met de ander de verbinding maken. Als je over jouw eerdere pijn kunt spreken, blijft de ander buiten schot. De ander wordt nu eens niet aangevallen en kan van hieruit proberen contact te maken met je pijn door naar je te luisteren, jou te horen. Op zo’n moment heb je het “tegen” uit je relatie verdrongen en kun je weer “samen” zijn en zelf weer groeien aan de ander, zo waren jullie immers ook begonnen.
Om opnieuw te verbinden zijn de volgende ingrediënten nodig:
- Ken je pijnplek. Herken jouw beweging, jouw defensie als het te spannend wordt. En heb daar respect voor.
- Herken jouw beweging in jullie disfunctionele dans en stap er uit: benoem jouw eigen rol in de dans, met jouw pijn.
- Weet dat ook je partner pijnplekken heeft en dat zijn emotie meer over zijn oude pijn dan over jou gaat.
- Loop niet weg voor de emotie en stel vragen die je partner kunnen helpen in te zien waar het eigenlijk over gaat.
- Gebruik je kennis over je eigen en elkaars pijnplekken en de stappen van de disfunctionele dans om de volgende keer een dans eerder te onderbreken.
Tot slot
Uiteraard is dit verhaal wel heel summier en is het lezen van zo een verhaal ruim onvoldoende. Juist het oefenen, het ervaren is helpend om het complexe van relatieproblemen te ontrafelen tot eenvoud. Hierbij kan het heel goed helpen om een professional te vragen om mee te kijken met jullie relatie. Een haptotherapeut die geschoold is in relatiebegeleiding zal samen met jullie op zoek gaan naar jullie dans der onmogelijkheden èn naar wat jullie helpt om daar uit te stappen, dichter bij jezelf te komen. Je kunt nergens zo veel leren als in je huidige relatie, hoe slecht die ook is. Daarmee zeg ik niet dat je door moet gaan met deze relatie. Maar zolang je deze relatie nog hebt, kun je er net zo goed van leren, je er aan ontwikkelen.
Bel of mail mij als je vragen hebt naar aanleiding van deze blog
Je kunt hier meer lezen over haptotherapie en haptonomische relatiebegeleiding.